Greenport Horti Campus

Je kunt tegenwoordig geen bijeenkomst bezoeken of er is wel een presentatie over de toekomst. De video’s van drones, zelfrijdende auto’s en volautomatische teeltsystemen vliegen dan om je oren. Minstens zo interessant is: hoe ziet de maatschappij van de toekomst eruit, welke rol speelt techniek daarbij, en wat zijn de gevolgen voor de tuinbouw? Hoe kan de sector zich daarop voorbereiden? Daarover organiseerde MINT een inspirerende sessie.

MINT staat voor Maatschappelijke Invloed van Nieuwe Technologieën en is een initiatief van de provincie Zuid-Holland. Met onder meer kennissessies, onderzoeken en publicaties onderzoekt MINT hoe de wereld van morgen eruit ziet, en hoe techniek zich mengt in ons dagelijks leven.

De aanpak van MINT is ook voor de tuinbouw relevant. Gaan we naar een hele open samenleving waarin iedereen alles met elkaar deelt en je businessplannen ieder jaar wijzigen? Of gaan we naar een samenleving waarin een paar multinationals het nog voor het zeggen hebben?

Daarom vond eerder dit jaar de bijeenkomst ‘Horticulture in transition’ plaats. Vele tientallen tuinbouwprofessionals dachten toen na over de toekomst van de tuinbouw.

Op 13 december was het vervolg op deze bijeenkomst. Bij Anthura kwamen circa 25 ondernemers, onderzoekers en vertegenwoordigers van overheden samen om – onder leiding van Bureau Drift – de toekomst van zowel de maatschappij als van de tuinbouw verder uit te werken.

Voorbereiden op de toekomst

Door de enorme ontwikkelingen in de technologie verandert de wereld in een rapper tempo dan wij denken. De maatschappij en de economie zullen onherkenbaar veranderen. En dat zal ook grote impact hebben op ondernemers en de tuinbouw.

Waar het precies naartoe gaat weet niemand, maar er zijn verschillende scenario’s denkbaar. Gaan we bijvoorbeeld naar een hele open samenleving waarin iedereen alles met elkaar deelt en je businessplannen ieder jaar wijzigen? Of gaan we naar een samenleving waarin een paar multinationals het nog voor het zeggen hebben? Beide scenario’s zijn denkbaar en zien we al terug in de huidige ontwikkelingen om ons heen

De toekomst is dus onzeker. Maar afwachten is niet de juiste houding, bleek tijdens de bijeenkomst van MINT van 13 december. Wie actief nadenkt over de latere tijden kan zich beter voorbereiden, en de toekomst misschien zelfs sturen.

Vier toekomstscenario’s

Tijdens de bijeenkomst werden de grote trends globaal/lokaal en gesloten/open als uitgangspunt genomen. Door deze trends op twee assen uit te zetten, worden vier kwadranten gevormd. Elk kwadrant vertegenwoordigt op deze manier een potentieel toekomstscenario voor onze maatschappij. Zo staat het kwadrant ‘globaal’ + ‘open’ voor een  zeer beweeglijke toekomst met een schat aan mogelijkheden.

De aanwezigen werkten de vier kwadranten – dus de mogelijke toekomstscenario’s – uit:

  • Conglomeratenwereld: dit scenario staat voor een globale, gesloten toekomst. De wereld lijkt op de 20ste eeuw, maar dan met 21ste eeuwse technologie. Een wereld van monopolies van grote internationale concerns, die de grote hoeveelheden informatie en technologie die ze voor hun business gebruiken vooral bij zichzelf houden.
  • Grenze(n)loze wereld: dit scenario staat voor een globale, open toekomst. Samenwerken is in dit scenario de basis. Dat leidt tot snelle disrupties, globale clusters en veel kansen voor bedrijven en burgers met de juiste competenties, Maar door de continue veranderingen is dit ook een wereld met weinig zekerheden.
  • Bottom-up wereld: dit scenario staat voor een lokale, open toekomst. De trend van ‘Glocalisation’ zet door. De maatschappij bestaat uit lokale gemeenschappen en dynamische netwerken, die veel samenwerken en delen.
  • Eilandenwereld: dit scenario staat voor een lokale, gesloten toekomst. De wereld lijkt op die van lang geleden: gesloten gemeenschappen die technologie en informatie dicht bij zich houden. Kleine samenlevingen zijn zelfvoorzienend, en dus circulair.

De iTommie

Al deze scenario’s hebben mogelijke gevolgen voor de rol van de tuinbouw. Zo is in het scenario Grenze(n)loze wereld het concept Feeding the Mega-cities leidend. In het scenario Eilandenwereld zal voedselproductie plaatsvinden in onder meer volkskassen.

Tijdens de presentaties over de scenario’s werd flink gediscussieerd over de toekomst. Enkele reacties: “De tijd van het consolideren van het familiebedrijfsleven van de afgelopen decennia is nu echt voorgoed voorbij aan het gaan”, “Ondanks de technologische vooruitgang en robotisering in de teelt, zal dat juist gaan leiden tot veel meer werk” en “Apple zorgt straks voor de meest betrouwbare tomaat op de markt. De iTommie”.

Waarin moeten we hoe dan ook investeren?

De vier scenario’s hebben dus elk andere gevolgen voor de tuinbouw. Maar er zijn ook zaken die overeenkomen tussen de scenario’s. Zo bleek uit de discussies dat de tuinbouw hoe dan ook moet investeren in energie, in collectieve marketing, in ICT en dataverkeer en in het Kenniscentrum Plantenstoffen. Dit zijn dus zaken waarin de sector moet (blijven) investeren, ongeacht welk scenario (of welke combinatie van scenario’s) bewaarheid worden.

Binnenkort verschijnt het eindrapport van Bureau Drift, met daarin hun bevindingen over de maatschappelijke impact van nieuwe technologie in Zuid-Holland. Dat gaat niet alleen over de tuinbouw, maar ook over andere sectoren. Voer voor de geest, voorspellen we. Greenport West-Holland houdt u op de hoogte.

Bekijk de presentatie van de MINT-bijeenkomst

 

 



Pin It on Pinterest